فاطمه عادلی/آژانس تساوی
آغاز فصل سرما برای مردم افغانستان یادآور تمام مشکلات و سختی‌ها از افزایش مواد خوراکی و سوخت گرفته تا انواع بیماری به خصوص کرونا است.
شیوع ویروس کرونا در اواخر سال 2019 میلادی در کشور چین و گسترش سریع و غیرقابل کنترل آن در سراسر جهان، موجی از وحشت و هراس را درمیان تمام مردم جهان ایجاد کرد.
ترس و وحشت از بیماری، بی‌کاری و به وجود آمدن ده‌ها مشکلات اقتصادی و چند ماه قرنطینه، در کنار بالا بودن نرخ مواد مصرفی، بخش عمده‌ای از جمعیت جهان به خصوص افغانستان را که به درآمد روزانه متکی هستند، به شدت متاثر کرد.
جلیل یکی از کارمندان ادرارات دولتی، می‌گوید که آمدن فصل سرما با خود هزاران مشکل دیگر را می‌آورد. سقوط حکومت پیشین، بلند رفتن قیمت مواد خوراکی و سوختی، پرداخت نشدن معاش چندین ماهه‌اش، آمدن فصل سرما، بی‌پولی و شدت گرفتن بیماری کرونا همه و همه مشکلاتی است که بر سر شهروندان افغانستان آوار شده است.
ویروس کرونا خطرات جدی برای سلامت عمومی و اقتصاد جهانی به وجود آورده است. چشم‌انداز رشد جهانی به چگونگی تکامل بیماری همه‌گیر و پیشرفت در واکسیناسیون بستگی دارد. افزایش جهانی موارد ابتلا به بیماری منجر به کاهش بهبود در جهت رشد اقتصادی شده است و کشورهایی که به شدت تحت تاثیر بیماری کووید- ۱۹ قرار دارند شتاب رشد خود را از دست خواهند داد.
ویروس کرونا، به بیشتر کشورهای جهان ضرر رسانده، اما افغانستان که بیشتر متکی به کمک جامعه جهانی است ، پس از شیوع این ویروس و اعلان قرنطینه در سال 2019 و اعلان برخی محدودیت‌ها، از نگاه اقتصادی بیشتر زیان دیده و به آمار بی‌کاران اضافه شد و برصادرات و واردات کشور نیز صدمه وارد کرد..
آگاهان امور اقتصادی و برخی مقام ها نیز می گویند که ویروس کرونا، ضربه محکم به اقتصاد مردم و کشور وارد کرد.
تاثیرات فراوان کرونا در فعالیت‌های اجتماعی، ورزشی، اقتصادی و سیاسی و تقریباً در تمام جنبه‌های زنده‌گی انسان‌ها آشکارا قابل مشاهده است. از لغو رقابت‌های ورزشی گرفته تا قرنطینه خانه‌گی انسان‌ها، از محدودیت‌های سفر گرفته تا بسته شدن مرز‌ها، از تعطیل شدن مکاتب و دانشگاه‌ها گرفته تا تعطیل شدن بسیاری از فعالیت‌های تولیدی همه و همه پیامد‌های این ویروس است.
افغانستان تا اکنون آمار دقیق اثر‌گذاری ویروس را بر چگونه‌گی وضعیت اقتصاد پخش نکرده است.
پس از تسلط طالبان در ۱۵ آگست و قطع کمک‌های خارجی، بیش از ۳۰ شفاخانه و مرکز مداوای کرونا در افغانستان بسته شدند.
یکی از مسئولان شفاخانه “افغان -جاپان”، می‌گوید که نبودن امکانات مانند کیت‌های آزمایشی، بالن‌های اکسیژن و دیگر تجهیزات، باعث شده آنان نتوانند به ده‌ها بیمار که در وضعیت بحرانی قرار دارند و برای درمان به آن‌ها مراجعه می‌کنند، رسیدگی کنند.
با این حال وزارت صحت عامه طالبان به رسانه‌ها اخیرا گفته که در تلاش هستند تا با همکاری نهادهای کمک‌رسان برخی از این مراکز را باز کنند.
با شیوع سریع نوع اومیکرون ویروس کرونا، وضعیت اکنونی هم بهداشتی و اقتصادی بدتر شده است.
غلام‌علی یکی از دکان‌دارن شهر کابل در مورد ضربه‌ی اقتصادی که کرونا و سقوط حکومت پیشین به بازار کار وارد کرده شاکی است و آن را غیرقابل جبران می‌داند و در ادامه اضافه می‌کند وضعیت اقتصادی کشور پیش از این نیز چندان خوب نبود آمدن کرونا و قرنطینه شدن باعث قطع چرخه‌ای اقتصادی شده و امیدوار است حکومت فعلی از نوع جدید کرونا “ اومیکرون “ پیش‌گیری بتواند و مردم بیشتر از این در فقر و تنگدستی از بین نروند.
ولی بانک جهانی طی یک گزارش سالانه خود نگاشته است که «امور اقتصادی در چند سال گذشته در افغانستان به گونه درست مدیریت شده است. در عین حال پالیسی‌های دولت در راستای حمایت از نگهداشتن میزان پایین نرخ تورم، بهبود در جمع‌آوری عواید و کسر محدود بودجه موثر واقع شده است».
براساس این گزارش، رشد اقتصادی در کشور سیر نزولی داشته و دلیل آن از تاثیرات نامعلوم سیاسی- امنیتی و خشک‌سالی مداوم بوده است.
این در حالی است که فقر و بی‌کاری به طور سرسام‌آوری رو به افزایش است. بحران اقتصادی پایین بودن ارزش پول ملی در طی این بیست سال به پایین‌ترین حد خود رسیده است.
