اعجازالحق سامی/ روزنامه هشت صبح
پس از تسلط طالبان بر کشور، مردم کم‌تر در مورد آمار شیوع کرونا شنیده‌اند. در بدو ورود طالبان به کابل، مقام‌های طالبان اعلام کردند: «با ورود مجاهدین، ویروس کرونا در کشور ریشه‌کن شده است.» اما ظاهراً این‌طور نیست و شماری از کشورهای جهان از جهش یک نوع تازه ویروس کرونا حیرت‌زده شده‌اند. با این حال، مردم بیش‌تر نگران هستند؛ نگران این‌که در کنار فقر و بیکاری، موج چهارم کرونا هم‌چون مهمان ناخواسته درب آنان را بکوبد.
در پی آغاز موج چهارم کرونا در کشور، جاوید هژیر، سخنگوی وزارت صحت عامه حکومت سرپرست طالبان، در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح گفت که در یک شبانه‌روز در هفته روان از میان ۸۲۹ نمونه، ۳۸ مورد تازه ابتلا به ویروس کرونا به ثبت رسیده است که از این میان ۲۸ مورد مثبت و یک مورد فوتی در کابل به ثبت رسیده است. در همین حال، نثاراحمد هوشمند، ساکن شهر کابل، می‌گوید که هرچند داکتران و کارمندان صحی کشور مسلکی و آموزش‌دیده هستند، اما نبود امکانات از جمله نبود کیت‌های تشخیصی برای اومیکرون، نبود آکسیجن و دوا نگران‌کننده است.
شماری از خبرنگاران نیز از این‌که در پنج ماه پسین در خلای اطلاعاتی از آمار مرگ‌ومیر و ابتلا به ویروس کرونا قرار گرفته‌اند، نگران‌اند. معراج‌الدین، خبرنگار و گوینده تلویزیون آیینه، به روزنامه ۸صبح گفت که از پنج ماه به این‌سو روند نشر اطلاعات روزانه از آمار کرونایی در کشور متوقف شده است و کسی از وضعیت کرونایی و خطرات ناشی از آن آگاه نیست. وی افزود: «هرچند نشر آمار روزانه از میزان ابتلا به ویروس کرونا و مرگ‌ومیر ناشی از آن، یک تشویش میان مردم ایجاد می‌کند، اما عدم ارایه اطلاعات در این مورد به‌مراتب خطرناک‌تر است.»
مرتضی صمیمی، خبرنگار در ولایت بلخ، به روزنامه ۸صبح گفت که خلای اطلاعاتی در مورد آمار جدید ویروس کرونا در کشور نگران‌کننده است. به گفته وی، پنهان‌کاری در این زمینه می‌تواند ما را با سرنوشت ایران روبه‌رو کند؛ چنان‌چه به گفته او، در پی محدود کردن نشر اطلاعات درباره کرونا، ایران آمار تکان‌دهنده موارد مثبت کرونا را در جهان ثبت کرد.
با این وصف، خبرنگاران تاکید می‌کنند که وزارت صحت عامه حکومت سرپرست طالبان باید برنامه مشخصی برای نشر آمار روزانه از وضعیت کرونایی در کشور روی دست بگیرند تا از این طریق حق اطلاع‌رسانی دقیق به مردم ادا شود.
در همین حال شماری از داکتران و کادر درمان در کشور از توقف روند درمان مبتلایان به کرونا به دلیل نبود امکانات نگران‌اند.گفتنی است که وزارت صحت عامه حکومت سرپرست طالبان در حال حاضر توانایی تشخیص نوعیت ویروس کرونا را ندارد.
حسین‌علی مستمندیار، مسوول بخش مبارزه با ویروس کرونا در وزارت صحت عامه حکومت سرپرست طالبان، می‌گوید که با توجه به گسترش اومیکرون در کشورهای پاکستان و ایران در همسایه‌گی افغانستان، امکان دارد دست این ویروس دامن کشور ما را نیز بگیرد. وی افزود که امکانات برای مقابله با این ویروس اندک است و کادر درمانی آموزش‌دیده پس از ماه اسد و سقوط نظام پیشین به دست طالبان بیکار و شماری هم پس از توقف پروژه کرونا به موسسات غیردولتی و بعضاً به ادارات دولتی جذب شده‌اند. مستمندیار هم‌چنان گفت که ظرفیت قوای بشری در سکتور مبارزه با کرونا در کشور و به‌گونه نمونه در ولایت بامیان وجود ندارد و ماشین‌های تشخیص اومیکرون در این ولایت و هم‌چنان در ولایت کابل وجود ندارد. مستمندیار تصریح کرد که اگر موج چهارم ویروس کرونا به‌ویژه نوع اومیکرون شیوع پیدا کند، هیچ آماده‌گی برای مقابله با آن وجود ندارد و ممکن است این ویروس در کنار فقر و بیکاری یک فاجعه انسانی دیگر را برای افغانستان رقم بزند.
در همین حال محبوب احمدی، یکی از داکترانی که در بخش مبارزه با ویروس کرونا کار می‌کرد، می‌گوید که وظیفه‌اش را به دلیل نبود امکانات برای حفظ جان کادر درمانی ترک کرده است. احمدی افزود ایمنی کادر درمان با آن‌که در خط نخست مبارزه با ویروس کرونا قرار دارند، مراعات نمی‌شد، زیرا امکانات خیلی ناچیز بود. وی به‌حیث کادر پیشین درمان در بخش کرونا خاطرنشان کرد که مشکل در تخصص کادر درمانی کشور نیست، اما در پی تحولات اخیر و ورشکسته‌گی نظام صحی کشور به‌لحاظ امکانات، میزان موفقیت در برابر موج چهارم کرونا نسبت به حکومت پیشین کم است.
در همین حال وزارت صحت عامه حکومت سرپرست طالبان از آماده‌گی‌ها برای مقابله با موج چهارم سخن می‌زند؛ آماده‌گی‌هایی که به کمک‌های موسسات بین‌المللی وابسته است. جاوید هژیر، سخنگوی این وزارت، در صحبت با روزنامه ۸صبح گفت که آمار جدید ابتلا به ویروس کرونا را در صورت نیاز و به درخواست رسانه‌ها به نشر می‌رسانند، اما این در حالی است که شماری از خبرنگاران می‌گویند که برای دریافت یک پاسخ معمولی از این وزارت باید حداقل دو روز منتظر باشند. هژیر افزود: «ما در حدود ۴۰ هزار کیت تشخیصی در اختیار داریم، اما برای تثبیت نوعیت ویروس کرونا به‌ویژه نوع جهش‌یافته آن (اومیکرون) نیاز به ماشینری سیکوینسینگ است که پس از تقاضای این وزارت از سازمان صحی جهان، آنان وعده کرده‌اند که تا پایان ماه جنوری سال جاری این ماشین‌ها را در اختیار ما قرار دهند.»
هژیر هم‌چنان گفت که وزارت صحت عامه برای مقابله با ویروس کرونا می‌خواهد شفاخانه‌هایی که در پی تحولات اخیر مسدود شده بود را بازگشایی کند که در این امر شماری از موسسات از جمله یونیسف و آی.او.ام این وزارت را همکاری می‌کنند. به گفته وی، منابع مالی برای حمایت از فعالیت‌ها در شفاخانه‌های مبارزه با کرونا در ولایات ننگرهار، هرات، هلمند، قندهار و همین‌طور شفاخانه افغان ـ جاپان در کابل فراهم شده است و در حال حاضر این شفاخانه‌ها به‌لحاظ امکانات مشکلی ندارند. سخنگوی وزارت صحت عامه تصریح کرد که صندوق حمایت از کودکان (یونیسف) به آنان وعده کرده است که در آینده نزدیک در ۱۰ ولایت کشور دستگاه تولید آکسیجن نصب می‌کنند. با این حال وی گفت که این وزارت سرعت واکسیناسیون را به‌طور اوسط از نه هزار دوز در روز به ۲۱ هزار دوز در روز افزایش داده‌اند و این روند در ولایات کشور ادامه دارد. به گفته جاوید هژیر، افزون بر این، دوز‌های واکسین به مراکز صحی توزیع و تیم‌های سیار موظف شده‌اند که علاوه بر مکاتب و دانشگاه‌ها، در مساجد و روستاها نیز واکسیناسیون را انجام دهند.
این بیم و امیدها در حالی از سوی مردم و وزارت صحت عامه مطرح می‌شود که در پی تحولات اخیر نظام صحی کشور هم‌زمان با شیوع نوع تازه ویروس کرونا در جهان فروپاشید و پروژه‌های کرونایی و نیز کمک‌های جهانی برای مبارزه با ویروس کرونا متوقف و کادر باتجربه صحی یا بیکار شدند و یا هم کشور را ترک کردند.
