حسنیٰ رووفی/گُربت رادیو
شیوع ویروس کووید ۱۹، باعث برخط شدن درس ها در افغانستان گردید.
حکومت افغانستان به خاطر جلوگیری از گسترش ویروس کووید ۱۹ فعالیت تمام مراکز آموزشی دولتی و غیر دولتی شامل دانشگاه ها و مکتب ها را از طریق برخط (آنلاین) به پیش می برد.
بیشتر از نیم جمعیت افغانستان در فقر به سر می برند، و در چنین حالت، برای ۹۰۰ هزار دانش آموز و از جمله صرف برای حدود ۴۰۰هزار دانش جو، مهیا ساختن درس‌های برخط به نظر مشکل می‌رسید.
افغانستان در حالِ چگونگی تدریس برخط را تجربه می‌کرد، که این کشور تجربه‌ای در بخشِ تدریس آنلاین را نداشت. وزارت تحصیلات عالی افغانستان در سال ۱۳۹۶ از ایجاد نخستین سیستم آموزشی برخط افغانستان (AfghanX) خبر داده بود ولی این سیستم تا سال ۱۳۹۹ افتتاح نگردید.
و در عوض وزارت تحصیلات عالی سیستم(HELMS) را جهت پیش‌برد تدریس برخط برای دانشگاه ها معرفی نمود. این وزارت گزارشِ را پخش کرد که ۳۸ دانشگاه دولتی و ۱۱ دانشگاه خصوصی و در مجموع ۱۴۷،۵۸۹ دانشجو در این سیستم راجستر شده بودن.
. این برنامه برای محصلان امکان می‌دهد تا علاوه بر ارتباط صوتی یا تصویری با دیگر اعضای گروه، نشست ها را نیز ضبط کنند.
هم‌چنان شمارِ دیگر از دانشگاه های خصوصی ، برای محصلان دانشگاه خود حساب های جداگانه برای دسترسی به برنامه ( Converse) ایجاد کرده است. آن‌ها می‌توانستند با استفاده از این برنامه به شکل تصویری، نوشتاری و صوتی درس های برخط را به پیش ببرند
استفاده از این برنامه ها معایب و مزایای میان تدریس مجازی و حضوری به میان آورد. از جمله بزرگ‌ترین مزایای تدریس حضوری، ارتباط و تعامل دو طرفه بین دانشجو و استاد می‌باشد. در کنار این، دسترسی همگانی و برابر به آموزش ها از مزایای تدریس برخط (آنلاین) می باشد. اما در عین حال صنف های حضوری معایب چون: هزینه حمل و نقل، از دست دادن آموزش ها در صورت شرکت نکردن در صنف را نیز داشت. عدم ارتباط و تعامل دانشجو و استاد ، عدم ایجاد ضرورت شمردن پی‌گیری منظم آموزش ها و دسترسی کم محصلان به انترنت در افغانستان معایب آموزش مجازی می‌باشند.
و اما به صورت مشخص مزایا و معایب تدریس آنلاین چه بود؟
الف- مزایای تحصیل برخط
مزیت‌ها:
-جلوگیری از گسترش بیماری کرونا یا کووید۱۹. ۲-جلوگیری از ضیاع وقت دانش آموزان و محصلان.
۳-کاهش هزینه تحصیل در صورت کاهش قیمت انترنت.
۴-یادگیری خوب تر از طریق ویدیو های درسی به صورت مکرر.
۵-ایجاد و ترویج فرهنگ تحصیلات ازراه دور.
ارتقا به سوی تحصیلات تکنولوژی محور.
ب-نواقص تدریس آنلاین
یادگیری ضعیف تر از مضمون های محاسباتی، ریاضیات و سایر مضمون ها.
۲-بالا بودن مصرف انترنت. نبود و کمبود خدمات انترنتی و امنیتی در بعضی ولایت ها و بیشتر ولسوالی ها .
۳-ضعف مالی در خانواده ها ( بسیاری از محصلان و شاگردان توانایی تهیه ی کمپیوتر، تبلیت،
گوشی هوشمند و سایر تجیهزات تکنولوژیکی را ندارند).
۴-دسترسی نداشتن دانشجویان و دانش آموزان به تلویزیون، ماهواره و غیره موارد.
۵-مساعد نبودن شرایط اموزشی در خانواده ها از لحاظ روحی و روانی در شرایط بحران کنونی.
۶-کاهش معاش استادان و افزایش بی کاری در نهاد های تعلیمی و تحصیلی خصوصی . امکان نپرداختن فیس به صورت منظم و مکمل توسط محصلان خصوصی.
۶-ابهام در سرنوشت صد ها هزار فارغ مکتب ها و دانشگاه ها. ابهام در برگزاری شفاف امتحان های آموزش برخط.
با گرارشِ از مزایا و معایب تدریس آنلاین و شیوع کووید نزده
با این حال نواقص و مشکلات فوق الذکر قابل اغماض نبود، و الزامِ بر این بود تا مسوولان اقدامات و راه حل های بدیل آن را مدنظر گرفته تا بی‌کاری در نهاد های تعلیمی و تحصیلی شدت پیدا نکند و سیستم تحصیلی کشور را مختل و آسیب پذیر نسازد.
